Conditionals 0 1 2 3

Tryby warunkowe w języku angielskim służą do wyrażania zależności między określonymi warunkami a ich wynikami. Wyróżniamy cztery główne rodzaje: zerowy, pierwszy, drugi i trzeci, każdy z własnym zastosowaniem i strukturą gramatyczną.

zerowy tryb warunkowy odnosi się do uniwersalnych zjawisk oraz ogólnych prawd, takich jak zasady naukowe,
pierwszy tryb warunkowy dotyczy sytuacji przyszłych, które są prawdopodobne przy spełnieniu określonego warunku,
drugi tryb warunkowy opisuje mało realistyczne sytuacje obecne lub przyszłe i często używany jest do rozważań na temat hipotetycznych zdarzeń,
trzeci tryb warunkowy zajmuje się nierealnymi sytuacjami przeszłymi oraz ich skutkami wynikającymi z niespełnienia pewnych warunków w przeszłości.

Przykład zerowego trybu warunkowego to: „Jeśli podgrzejesz wodę do 100 stopni Celsjusza, zacznie wrzeć.”

Przykład pierwszego trybu warunkowego: „Jeśli jutro będzie padać, zostanę w domu.”

Przykład drugiego trybu warunkowego: „Gdybym wygrał na loterii, podróżowałbym po świecie.”

Przykład trzeciego trybu warunkowego: „Gdybym wiedział o spotkaniu, poszedłbym na nie.”

Każdy z tych okresów składa się zazwyczaj z dwóch elementów: zdania podrzędnego rozpoczynającego się od „if” (warunek) oraz zdania głównego (wynik). Te konstrukcje umożliwiają dokładne opisywanie relacji czasowych i logicznych pomiędzy wydarzeniami oraz analizowanie ich potencjalnych konsekwencji.

Czym są tryby warunkowe?

Tryby warunkowe, znane także jako conditionals, stanowią kluczowy element gramatyki angielskiej. Pozwalają na wyrażenie sytuacji w formie „Jeśli…, to…”, co umożliwia określenie warunków oraz ich możliwych konsekwencji. Możemy wyróżnić cztery główne typy:

zerowy,
pierwszy,
drugi,
trzeci.

Każdy z tych trybów opisuje różnorodne scenariusze – od uniwersalnych prawd po hipotetyczne sytuacje zarówno w teraźniejszości, jak i przeszłości. Zdanie warunkowe zwykle składa się z części zawierającej warunek (if clause) oraz części przedstawiającej rezultat (main clause).

Struktura zdań warunkowych

Zdania warunkowe składają się z dwóch części: jednej opisującej sytuację, a drugiej rezultat. Część z warunkiem rozpoczyna się od „if” (jeśli) i tworzy zdanie podrzędne. Różne rodzaje warunków wymagają zastosowania odmiennych czasów gramatycznych.

Przykłady:

zero conditional: obie części są w czasie Present Simple, na przykład: „Jeśli podgrzewasz wodę do 100 stopni Celsjusza, zaczyna wrzeć.”,
first conditional: warunek jest w Present Simple, a rezultat w Future Simple, na przykład: „Jeśli jutro będzie deszczowo, pozostaniemy w domu.”,
second conditional: używamy Past Simple dla warunku i would + bezokolicznik dla rezultatu, przykład: „Gdybym wygrał na loterii, zwiedziłbym świat.”,
third conditional: mamy Past Perfect dla warunku oraz would have + III forma czasownika dla rezultatu, przykład: „Gdyby ona uczyła się bardziej pilnie, zdałaby egzamin.”

Każdy z tych typów zdań wyraża różnorodne poziomy prawdopodobieństwa lub przedstawia nierealne sytuacje w zależności od kontekstu rozmowy.

Conditionals: zero conditional

Zerowy tryb warunkowy, znany również jako zero conditional, odnosi się do sytuacji i faktów, które są niezmiennie prawdziwe. Przykłady obejmują zjawiska naukowe czy powszechnie znane prawa natury. W tej strukturze obydwie części zdania używają czasu Present Simple, co podkreśla ich stałość. Na przykład możemy powiedzieć: „If the sun sets, it gets dark” (Jeśli słońce zachodzi, robi się ciemno). Możliwe jest także użycie „when” zamiast „if”, aby wyrazić tę samą myśl.

Zerowy tryb warunkowy często znajduje zastosowanie w instrukcjach lub zasadach. Gdy spełniony jest dany warunek, rezultat jest pewny. Przykładowo: „When you heat water to 100 degrees Celsius, it boils” (Kiedy podgrzewasz wodę do 100 stopni Celsjusza, ona wrze) ilustruje jego wykorzystanie w opisie naukowej prawdy.

Warto pamiętać o poprawnej konstrukcji gramatycznej zerowego trybu warunkowego:

zarówno część zdania po „if” lub „when”,
główna część powinny być w czasie Present Simple.

Dzięki temu można dokładnie wyrazić uniwersalne prawdy oraz ogólne zasady obowiązujące wszędzie i zawsze.

Kiedy używamy zerowego trybu warunkowego?

Zerowy tryb warunkowy używamy, gdy opisujemy sytuacje, które są zawsze prawdziwe pod określonym warunkiem.

Przykładem może być zdanie: „Gdy woda osiąga 0 stopni Celsjusza, zamarza.”

Tego typu stwierdzenia odnoszą się do:

powszechnie znanych prawd,
uniwersalnych zasad natury.

W takich przypadkach oba człony zdania występują w czasie teraźniejszym.

Dzięki zerowemu trybowi warunkowemu możemy opisać:

stałe zasady,
niezmienne zjawiska.

Struktura zerowego trybu warunkowego

Zerowy tryb warunkowy charakteryzuje się prostą konstrukcją: IF + PRESENT SIMPLE + PRESENT SIMPLE. Służy on do opisywania ogólnych prawd, faktów naukowych i sytuacji, które są zawsze aktualne. Na przykład: „If water reaches 100 degrees Celsius, it boils” (Jeśli woda osiągnie 100 stopni Celsjusza, wrze). W obu częściach zdania używamy czasu Present Simple. Istnieje także możliwość zastosowania when zamiast if, co nie wpływa na sens: „When water reaches 0 degrees Celsius, it freezes” (Kiedy woda osiąga 0 stopni Celsjusza, zamarza). Tego typu struktura często występuje w języku angielskim przy opisywaniu zasad i reguł uznawanych za uniwersalne prawdy.

Conditionals: first conditional

Pierwszy tryb warunkowy pozwala opisać sytuacje, które mogą się zdarzyć w przyszłości i są wysoce prawdopodobne. W tej konstrukcji po „if” stosujemy czas Present Simple, a w drugiej części zdania używamy Future Simple. Na przykład: „If it rains, we will stay home” (Jeśli będzie padało, zostaniemy w domu). Kluczowe jest unikanie błędu polegającego na użyciu 'will’ w obu częściach zdania.

ten typ warunkowy często spotykamy na co dzień,
jest niezwykle przydatny przy przewidywaniu pogody,
umożliwia wyrażanie potencjalnych zdarzeń z dużą dozą realności,
wpływa na nasze decyzje oraz plany na przyszłość.

Kiedy stosować pierwszy tryb warunkowy?

Pierwszy tryb warunkowy używamy, gdy chcemy opisać zdarzenia przyszłe, które mają dużą szansę zaistnienia pod pewnym warunkiem. Służy on do wyrażania realnych możliwości oraz przewidywań dotyczących przyszłości. Na przykład: „Jeśli nie będzie padać, pójdziemy na spacer.” Choć jest mniej pewny niż zerowy tryb warunkowy, nadal odnosi się do sytuacji możliwych do zaistnienia. Warto również wspomnieć o „unless”, które działa jako negatywny warunek.

Struktura pierwszego trybu warunkowego

Pierwszy tryb warunkowy tworzymy według schematu: IF + Present Simple + WILL + czasownik. Kluczowe jest, by po „if” używać czasu Present Simple, co zapewnia poprawność zdań w tym trybie. Na przykład: „If it rains, we will stay home.” (Jeśli będzie padało, zostaniemy w domu). Taka struktura umożliwia wyrażenie warunku i jego potencjalnego skutku w przyszłości, co jest niezwykle przydatne na co dzień. Aby zdania były gramatycznie poprawne, warto pamiętać o stosowaniu właściwych czasów: Present Simple po „if” oraz Future Simple z „will” w głównej części zdania.

Conditionals: second conditional

Drugi tryb warunkowy, znany jako second conditional, pozwala na opisanie sytuacji mało prawdopodobnych lub czysto hipotetycznych. Stosujemy go wówczas, gdy coś wydaje się niemal niemożliwe do zrealizowania. Konstrukcja zdania wymaga użycia czasu Past Simple po słowie „if” oraz formy „would” z czasownikiem w części głównej. Na przykład: „If I won the lottery, I would travel to Australia” (Gdybym wygrał na loterii, wybrał(a)bym się do Australii). Należy pamiętać, że 'would’ nie powinno bezpośrednio następować po 'if’. Ten tryb jest szczególnie przydatny, gdy pragniemy wyrazić nasze marzenia i pragnienia, które obecnie mogą wydawać się nierealne.

Zastosowanie drugiego trybu warunkowego

Drugi tryb warunkowy stosujemy, gdy chcemy przedstawić hipotetyczne sytuacje, które prawdopodobnie się nie wydarzą. Przykładowo: „Gdybym miał więcej czasu, nauczyłbym się gry na pianinie”. Używamy go również do udzielania porad, na przykład: „Na twoim miejscu zastanowiłbym się nad zmianą pracy”. W ten sposób proponujemy alternatywy, nie dając jednak gwarancji ich realizacji.

Struktura drugiego trybu warunkowego

Drugi tryb warunkowy przyjmuje formę: IF + PAST SIMPLE + WOULD + CZASOWNIK. Dla przykładu, zdanie: „If I won the lottery, I would travel to Australia” tłumaczymy jako „Gdybym wygrał na loterii, pojechałbym do Australii”. Kluczowe jest, aby would nie pojawiało się bezpośrednio po if. W tej konstrukcji stosujemy czas przeszły prosty w części warunkowej i formę z would w części odnoszącej się do skutku. Ten rodzaj trybu używamy do opisywania sytuacji hipotetycznych, które obecnie są mało prawdopodobne lub wręcz niemożliwe.

Conditionals: third conditional

Trzeci tryb warunkowy odnosi się do przeszłych sytuacji, które są już nieodwracalne. Używamy go, aby zastanowić się nad tym, co mogło się wydarzyć w innych okolicznościach. W tego typu zdaniach po „if” stosujemy czas Past Perfect. Przykładowo: „If I had known about the meeting, I would have attended it” (Gdybym wiedział/a o spotkaniu, na pewno bym w nim uczestniczył/a). To daje możliwość refleksji nad hipotetycznymi konsekwencjami dawnych decyzji.

Kiedy warto sięgać po trzeci tryb warunkowy? Jest on idealny do wyrażania żalu lub rozczarowania z powodu wcześniejszych wyborów. Pozwala również wyobrazić sobie alternatywny przebieg historycznych wydarzeń. Na przykład: „If he had studied more, he might have passed the exam” (Gdyby więcej czasu poświęcił na naukę, mógłby zdać egzamin).

Jak skonstruować zdanie w trzecim trybie warunkowym?

struktura gramatyczna obejmuje użycie czasu Past Perfect po słowie „if”,
a następnie formuły „would have” plus czasownik w III formie,
dla przykładu: „If they had left earlier, they wouldn’t have missed the train” (Gdyby wyszli wcześniej, nie spóźniliby się na pociąg).
taka konstrukcja precyzyjnie ilustruje potencjalne skutki różnych działań z przeszłości.

Kiedy używać trzeciego trybu warunkowego?

Trzeci tryb warunkowy używamy, gdy rozważamy przeszłe sytuacje, które nie miały miejsca. Pozwala on wyrazić, co mogłoby się zdarzyć w innych okolicznościach. Przykładowo: „If I had known about the meeting, I would have attended” tłumaczymy jako „gdybym wiedział o spotkaniu, poszedłbym na nie”. Tego typu konstrukcja służy do wyrażania żalu lub spekulacji dotyczących minionych wydarzeń.

Struktura trzeciego trybu warunkowego

Trzeci tryb warunkowy pozwala przedstawiać hipotetyczne sytuacje dotyczące przeszłości. Jego struktura to „if” połączone z czasem Past Perfect, a następnie „would have” oraz czasownik w trzeciej formie. Przykładowo: „If I had stayed at home, I would have watched TV”, co oznacza: „Gdybym został/a w domu, oglądał(a)bym telewizję”. Doskonale ukazuje to zastosowanie tej konstrukcji.

Dzięki trzeciemu trybowi warunkowemu możemy rozważać alternatywne scenariusze dla sytuacji, które już miały miejsce. Jest niezwykle pomocny przy analizowaniu konsekwencji wcześniejszych decyzji.